De prijzen voor voeding rijzen de pan uit en die voor energie gaan door het dak. En voorlopig zullen die hoge prijzen nog wel even blijven vrees ik. Hoe kun je er toch voor zorgen dat je voldoende gezonde voeding binnenkrijgt voor niet al te veel geld? Want het is natuurlijk heel verleidelijk om nu alles uit de onderste schappen te pakken, maar we weten allemaal wel dat dit niet de meeste gezonde producten zijn…
Daarom negen handige maar simpele bespaartips voor slimmer kopen, koken en bewaren.
1: Zelf snijden
Groente: Een hele bloemkool of broccoli is relatief goedkoper dan een zakje roosjes van deze lekkere groenten. Hetzelfde geldt voor een prei, sperziebonen, wortelen of… nou ja zo’n beetje elke groente die je zowel vers als voorgesneden in een zakje kan kopen (vergeet ook de hutspotgroente, boerenkool en ovengroente niet). Net als een zak aardappelen ten opzichte van een bakje aardappelschijfjes of voorgekruide krieltjes. De hoeveelheid verse groente is vaak groter dus je kunt meer groente kopen voor minder geld. Daarnaast blijft een hele prei, wortelen en ui (voor die hutspot) of krop sla langer goed dan voorgesneden groenten. Je hoeft dan minder snel iets weg te gooien als je niet alles in één keer gebruikt. En vergeet ook niet die maaltijdpakketten die je tegenwoordig overal en in alle soorten kan kopen. Superhandig hoor, maar heb je weleens uitgerekend wat je bespaart als je alles los zou kopen? En veelal zitten er geen volkoren granen als rijst of pasta in, maar de witte variant, die weinig vezels bevatten.
Fruit: En wat dacht je van die handige (?) bakjes voorgesneden fruit en rauwkost. Reken maar eens een keer uit hoeveel appel of druiven je krijgt in zo’n bakje en wat een losse appel of een tros druiven kost. Daarnaast is een losse appel ook nog eens stukken lekkerder, want er zit geen laagje conserveermiddel op wat het vaak een vreemd mondgevoel geeft (vind ik dan, die waspeentjes in zo’n zakje hebben dat soms ook).
Neem je eigen fruit en rauwkost mee en als het praktisch is, snij het dan vast voor en doe het in een zelfgekocht bakje. Afvaltechnisch is het nl. ook nog eens voordeliger: je hebt hooguit een schil of kroosje van het verse fruit en niet een plastic bakje of zakje, al dan niet met een bijgeleverd vorkje… Net als al dat plastic wat om voorgesneden groente zit.
Vlees, vis en kaas: het is natuurlijk heel makkelijk om kant en klaar gedraaide gehaktballetjes voor in de soep te kopen (samen met een zak soepgroente) maar is het nou echt heel veel werk om zelf die balletjes te draaien? Vers gehakt is echt vele malen goedkoper. Net als gesneden kipblokjes, die zijn soms wel 2x zo duur als een kipfilet.
Vis zoals zalm kun je in vele soorten kopen: met huid, zonder huid, in dunne filets of als 1 stuk (met huid). Vers en uit de vriezer. Uit de vriezer is sowieso een stuk goedkoper. Toch verse zalm? Wist je dat zalm met huid goedkoper is dan zonder huid? En een groter, ongesneden stuk ook per kilo goedkoper is? Het kost misschien wel wat meer in 1 keer, maar je kunt die zalm in mooie gelijke stukken snijden, en invriezen wat je niet direct opeet.
Kaas kun je kopen als blok, in plakjes en geraspt. Een blok kaas is stukken goedkoper dan de voorgesneden plakken (en je doet er ook vaak nog eens minder van op je brood, win-win!). Geraspte kaas is per kilo helemaal duur. Investeer in een goede kaasschaaf en een kaasrasp en tel uit je winst.
2: Doe wekelijks je boodschappen
Als je elke dag of meerdere keren per week je boodschappen doet, koop je vaak sneller ook iets wat je niet nodig heb. Doe bij voorkeur ook niet met een lege maag vlak voor de lunch of aan einde van je werkdag de boodschappen. Zo belandt die kaascroissant of die reep chocolade niet zo snel in je mandje.
Maak een weekmenu voor de hele week én een boodschappenlijstje.
Een handige volgorde is:
• Kijk eerst eens in je voorraadkast, koelkast en vriezer wat je nog in huis hebt.
• Maak een menu voor een aantal dagen of dus voor de hele week, rekening houdend wat er als eerste op moet. Aan het begin van de week eet je de verse groenten, aan het eind iets uit de vriezer of uit pot/blik.
• Maak een boodschappenlijstje; vergeet ook niet de hoeveelheden op te schrijven.
• Check daarbij ook tip 3 hieronder
• Doe 1x per week de boodschappen. Toch iets vergeten of liever altijd vers maar wat niet een week goed blijft? Doe dan 2x per week boodschappen en haal echt alleen wat je nodig hebt.
3: Let op (en bij) aanbiedingen
Pluis de folders van de supermarkten uit en koop wat er in de aanbieding is wat betreft groente, vlees(vervangers), vis en aardappelen. Wist je dat je voorgesneden boerenkool prima kan invriezen? Verse boerenkool kan ook natuurlijk maar die is wat lastiger te krijgen. Daarvoor moet je naar de (groente)boer, zie ook tip 8. Maar denk ook aan blikken of potten peulvruchten en groente, of juist groente uit de vriezer. Kook hierdoor naar wat er in de aanbieding is (en wat betreft verse groente vaak in het seizoen).
Maak dus echt alleen gebruik van aanbiedingen als ze echt nuttig zijn. Laat je niet verleiden door aanbiedingen van ongezonde producten zoals chips, snoep, koekjes en gebak. Lekker links laten liggen!
Supermarkten prijzen producten ook vaak af als de houdbaarheidsdatum nadert. Denk aan de 35% kortingstickers van AH. Tegenwoordig hebben ze zelfs in een aantal AH-winkels dynamische afprijzingen, dus hoe later op de dag, hoe meer korting. Lidl heeft 30% korting stickers maar ook stickers voor 1 euro of 50 cent. Zo heb ik laatst 2 black angus burgers voor 50 cent gekocht! Kijk of ze in je weekplanning passen, dan ben je lekker goedkoop uit. En past het niet in je planning of je wil je planning niet meer aanpassen en kan het in de vriezer? Toch kopen! Vaak is echt nog wel een paar dagen goed, de supermarkt mag het alleen niet meer verkopen. Vertrouw op je ogen en neus.
4: Koop groot in
Of het nou in de aanbieding is of niet: grotere verpakkingen vlees, vis en groente zijn per kilo altijd goedkoper. Dus heb je een (grote) vriezer? Koop de grotere verpakkingen, verdeel het in porties en vries in wat je niet binnen 2 dagen gaat eten. Of kook wel alles in een keer maar vries de kant-en-klare porties in voor die keren dat je geen/weinig tijd hebt om vers te koken.
Ook als de diepvriesgroenten en de blikken/potten groenten & peulvruchten in de aanbieding zijn: koop ze in met meerdere tegelijk. Deze producten blijven lang goed en zijn net zo voedzaam als vers (mits geen zout en/of suiker toegevoegd). Hetzelfde geldt voor vis uit de vriezer: smaakt hetzelfde maar een stuk goedkoper dan verse vis.
5: Kook precies genoeg
Dit is dan natuurlijk een beetje tegenstrijdig met tip 4 maar ik noem hem toch, voor het geval je geen ruimte hebt in je vriezer. Als je precies voldoende kookt, hoef je niets weg te gooien. Want waarom zou je koken voor de afvalbak? Om de juiste porties af te wegen, kun je een keukenweegschaal of eetmaatje gebruiken. Dan kook je precies genoeg.
En heb je toch nog wat over? Zie de volgende tip:
6: Koken met restjes
Het kan natuurlijk altijd een keer voorkomen dat je toch te veel hebt gekookt en dat je met een restje blijft zitten. Weggooien is zonde natuurlijk, dus eet het de volgende dag op, bijv. als lunch. Heb je alleen wat aardappel, rijst of pasta over? Dit leent zich uitstekend voor een lunchsalade. Pimp hem op met diverse soorten rauwkost en sla/spinazie/rucola, evt. wat gekookte of gegrilde groente, een gekookt eitje en/of een klein blikje peulvruchten. Ideaal en lekker snel klaar.
Nog wat groente over? Maak er een lekker soepje van, met wat peulvruchten erdoor en een broodje erbij heb je een lekkere, voedzame en goedkope maaltijd.
Heb je nog een hele portie van je maaltijd over? Zoals ook bij tip 4 genoemd: vries het in, voor een later moment dat je niet veel tijd hebt om te koken. Of plan een kliekjesdag in, zodat alle restjes ook echt worden opgegeten en niet alsnog weggegooid hoeven te worden.
7: Recepten met minder dure ingrediënten
Als je kiest voor recepten met minder dure ingrediënten dan ben je al snel een stuk voordeliger uit. Vlees is vaak het duurste onderdeel van je maaltijd. Dus wat dacht je van een paar keer per week vegatarisch koken met gezonde en voedzame vleesvervangers zoals ei, noten of peulvruchten (denk aan kikkererwten, linzen, kidneybonen en sojabonen maar ook de good old bruine boon). Wat dacht je van pompoensoep met zwarte bonen? Een stuk goedkoper dan elke dag een maaltijd met vlees. Kant en klare vleesvervangers kunnen ook natuurlijk maar die toch ook best duur nog en ze bevatten vaak teveel verzadigd vet en zout en te weinig eiwit en niet altijd (voldoende) ijzer en vitamine B1 en B12 .
Maar check ook zoals bij tip 3 gezegd de aanbiedingen van vlees of vis. Zo kun je toch je stukje vlees of vis nemen terwijl het niet te veel hoeft te kosten. Hetzelfde geldt voor de vleesvangers: deze zijn ook regelmatig in de aanbieding. Maar check dus wel ff dat etiket; niet meer dan 2,5 gram per 100 gram verzadigd vet; niet meer dan 1,1 gram per 100 gram zout, geen toegevoegd suiker. Daarnaast zijn er nog voorwaarden m.b.t. eiwit, ijzer en vitamine B1 en B12 maar als je gevarieerd eet en niet veganistisch dan krijg je dit wel voldoende binnen op een andere manier.
8: Verbreed je horizon
Doe jij al je boodschappen lekker makkelijk bij één supermarkt? Verbreed je horizon eens en ga ook eens naar de markt, de Turkse of Poolse supermarkt, toko of bij de (groente)boer langs. Deze zijn vaak een stuk goedkoper en je vindt er nogal eens groente (of fruit) wat je niet zo snel in de doorsnee supermarkt krijgt en ook nog eens van betere kwaliteit (lees: smaak!).
Ik haal zelf met regelmaat een groente- en fruitbox via Too good to go. Je weet dan vooraf niet wat je krijgt, dus een beetje creativiteit is wel vereist qua koken, maar ik ben iedere keer weer blij verrast door de enorme hoeveelheid en kwaliteit van de groenten en fruit die ik meekrijg.
9: Kook zuinig
Of je nou op gas kookt of elektrisch: de prijzen van gas en elektriciteit gaan door hetdak. Misschien dat je al probeert te besparen door korter en/of minder heet te douchen of de verwarming een graadje lager te zetten. Maar ook in de keuken valt genoeg geld te besparen! Want wist je dat je je aardappelen en groente helemaal niet in een volle pan met water hoeft te koken? Een laagje van twee centimeter is al voldoende. Ook kun je voor je groente een stoommandje gebruiken. Dan blijft je groente ook nog eens mooier van kleur. Helemaal zuinig koken? Zet het stoommandje met groente bovenop de aardappelen. Of kook je eitjes mee met de rijst of pasta. Of stoom je vis op de groente. Dan heb je een warmtebron minder nodig. Sowieso scheelt het ook enorm als je kookt met de deksel op de pan. Ook bij het bakken van vlees scheelt dit. En niet alleen energie maar ook tijd want je vlees is sneller gaar! Er zijn op internet ook recepten te vinden waarbij je bijvoorbeeld pasta, rijst of eieren (direct nadat het water kookt de pan) van de hittebron haalt. Het garen duurt dan wat langer, maar je bespaart enorm veel energie.
Inspiratiebron: Gezondheidsnet